Diabetes tassaavoq nappaat ataavartuusoq, meeqqat inersimasullu pigilersinnaasaat, pualasuujuppata saluttuuppataluunniit. Type 2-diabetes diabetes-iuvoq atugaanerpaaq. Siusinnerusukkut utoqqaat diabetes-ianik taaneqartarpoq, utoqqaanerusut eqqugaasarsimammata. Ullumikkut taaguut taanna naapertuutinngilaq, type 2-diabetes inuusunnerit aamma eqqortarmagu.
Type 2-diabetes-eqalersimanermik ersiutit
Aammi sukkumik akoqarpallaalesimanermik takussutissatut type 2-diabetes-eqalersimanermik ersiutaasarput. Takussutissat sakkukitsunnguusarput piffissallu sivisuup iluani takussutissat sakkortusiartuinnartarlutik. Ilaatigut suunnginnerusutut ajuutitut nalinginnaasutut misinnartinneqarlutik paatsoorneqarsinnaasarlutik.
Takussutissat tulliuttuusinnaapput: (skal i faktaboks)
• Qilalerneq
• Quikulaneq
• Ungillerineq
• Amermi ameraasanilu aseruuttoorneq
• Merianngunerit
• Qasusarnerit
• Malussarissutikkut akornuteqarfe- qarneri
• Isiginiarnikkut akornuteqarfeqarneri
• Ikinik mamisitsinaveersitsisarnerit
• Peqqissutsimik nalinginnaasumit peqqinnginnerunermik misiginerit
Amerlasuutigut marluullutik ataqatigiittarput, kingornunneqarsinnaasuuvoq aammalu inuunermi ileqqut peqqutaaqataallutik type 2-diabetes nappaatigilerneqartarpoq. Illit type 2-diabetesersimaguit, ilaquttatit qaninnerpaat misissortinneqarnissaat paasissutissiissutigissavat. Kingornunneqarsinnaassusia annertungaatsiarmat.
Type 2-diabetes kingornunneqarsinnaasuugaluarluni, amerlasuutigut nerisaqangaatsiarnerup aammalu issialluni suliaqartarnerit/uninnggaannarpallaartarneq peqqutaaqataallutik nappaat atugaalertarpoq. ”Inuunermik pissutsiniit nappaat”-eqarnermik taaguuserneqarnera inummut ataasiakkaanut toqqartaarinerunngilaq, kisiannili inuunermik ingerlatsinitsinnik periuuserisagut ajornartorsiuteqarfiusut tikkuussissutaanerulluni.
Nappaat kingornunnissaanut qanissinnaavutit nappaatigilernaguli. Inullu saluttoq peqqissumik inuunermik ingerlatsinermik inooriaaseqartoq, aamma type 2-diabetes pigilersinnaavaa kingornuttagaaneranik sakkortuumik sananeqaamminiittoqarpat.
Amerlasuut type 2-diabetes-eqalersartut pualavallaartuusarput – tamatiguunngilarli. Nappaateqalersartut missingerlugu 15 %-ii nalinginnaasumik oqimaassuseqartarput.
Nerisatit timinni nukissanngorlugit arrortinneqartarput. Timippit nerisatit sukkunngortillugit arrortinnerisigut ilaatigut tamanna pisarpoq, aammilu sukkoq ingerlaartinneqartarluni (sukkut pineqartut kulhydrat-init arrortinneqartarpoq, sukkoq nerisat pineqarnanili). Insulin sukkoq nukissatut aammiit peerlugu timimut (timip cellianut) ingerlateqqittarpa
Inunni type 2-diabetes-eqartuni timip insulin-i atorluarsinnaasanngilaa, immaqalu insuliniliornera naammaginarunnaartunngorsimalluni. Taamaasilluni aammi sukkut arrortinneqaratik uninngaannalersarput, nukinngortinneqaratillu aammi sukkoq annertuvallaalersittarlugu.
Suli maannamut type 2-diabetes ajorunnaarsinneqarsinnaanngilaq. Nappaat pigilersimaguk- kulu inuunerpit sinnera nappaatigissavat. Nerisaqarnerilli timersortarnerillu aqqutigalugit
nappaatip malunniutai ukiut arlariit takussutissaqanngitsissinnaavatit. Nappaallu piaartumik paasineqarpat, sukkanerusumik katsorsarneqalernikkut nappaatip kingunerisaanik nappaatit allat pigilernissai kinguarsarsinnaavatit imaluunniit pinngitsoortissinnaavatit.
Nappaatip kingunerisaanik nappaatit allat pigilersinnaasat ilaatigut nissuni isikkanilu anniartarnerit ikillu maminnaveertarneri pisinnaasarput. Piffissap ingerlanerani uummatikkut taqqakkullu nappaatinik pilersoqarsinnaavoq imaluunniit isinik tartunillu ajornartorsiortarnerit pilersinnaapput.
Type 2-diabetes-eqarnermi nappaatinik allanik pilersoqannginnissaa ilaatigut pinaveersimatissinnaavat timimik aalatitsilluartarnikkut nerisatigullu isumatusaartumik nerisaqarnikkut, aammalu nakorsaatink neqeeroorutaasunik atoqquneqartunik atuinikkut. Tamatumani saniatigut pujortartannginneq pingaaruteqarpoq aammalu oqimaallivallaannginnissaq nakkutigineqarnerisigut.